مدیریت دانش فرآیندی است که شامل زیرفرآیندهای خلق، کسب، انتشار و به کارگیری انواع دانش در سازمان به منظور تحقق اهداف سازمان است. در این مقاله چارچوبی شامل 4 فاز و10 گام برای پیادهسازی مدیریت دانش در سازمان ارائه شده است.
در جدول زیر هر کدام از این 4 فاز و 10 گام به تفکیک مورد بررسی قرار میگیرد و مکانیزمها و خروجیهای هر گام تعیین میشود. بدیهی است که هر سازمانی برای اجرای مدیریت دانش باید بر اساس این گامها پیش برود تا بتواند نتایج متناسب با نیازهای خود را بدست آورد.
مرحله |
گامها |
مکانیزم |
خروجی |
برنامهریزی(تیم برنامهریزی مدیریت دانش) |
|
مشاوره در مورد تشکیل تیم با ذینفعان مختلف |
جلب حمایت و منابع برای مدیریت دانش، برنامهریزی تیم |
|
جلسه با ذینفعان درگیر |
شناسایی نیازها، نقاط اولویتدار، دانش حیاتی، شناسایی حوزههای پایلوت، طراحی تیم شامل IT |
|
طراحی(تیم طراحی مدیریت دانش) |
|
نظرسنجی، مصاحبه، فوکوس گروپ |
رتبهبندی نسبی برای هر ناحیه اولویتدار |
|
جلسات، بحث و گفتگو بر اساس نتایج نظرسنجی |
تصمیمگیری برای تعیین رویکردها و ابزارهای مناسب هر پایلوت |
|
|
جلسات با تیم مدیریت دانش |
لیست معیارها |
|
|
جلسات |
برنامه اجرایی، تیم پیادهسازی مدیریت دانش |
|
پیادهسازی(تیم پیادهسازی مدیریت دانش) |
|
اجرا، جلب حمایت در پایلوت |
نتایج سریع، اندازهگیری موفقیت |
|
مصاحبهها، نظرسنجیها، ویدئوها، داستانسرایی، خبرنامه، سخنرانیهای عمومی، ارائهها |
مستندسازی آموختهها، انتقال بهترین تجارب، تیم مدیریت دانش سازمان |
|
توسعه |
|
جلسات با مدیران و جلسات برای رایگیری و نظرخواهی |
ایجاد راهنمای کلی برای مدیریت دانش در سازمان، تمپلیتهای خاص هر حوزه دانشی |
|
بازگشت به گام 2 |
نیازها، اولویتها و تیمها |
در مرحله برنامهریزی، تاکید بر روی این مسئله است که برای پیادهسازی مدیریت دانش باید آن را با نیازهای کسبوکار منطبق کرد. یکی از چالشهای سازمانهای ایرانی در پیادهسازی مدیریت دانش، عدم توجه به نیازهاست یعنی در موارد متعدد، سازمانها مدیریت دانش را به دلیل اینکه فقط مدیریت دانش داشته باشند پیادهسازی میکنند نه با هدف رفع نیازها و چالشهای کسبوکار. در این چارچوب بسیار مهم است که ابتدا برای مدیران تاثیرگذار سازمان چرایی مدیریت دانش تفهیم شود و تعدادی از آنها که تعهد بالاتری دارند به عنوان قهرمانان دانشی که پیشرو این راه باشند در قالب تیم برنامهریزی مدیریت دانش شروع به کار نمایند. هدف این تیم، جلب حمایت مدیران سازمان، شناسایی فرصتهای مدیریت دانش، اولویتبندی حوزهها و دانش حیاتی، و همراستا کردن اهداف مدیریت دانش با اهداف کسبوکار میباشد. فاز طراحی با هدف تهیه برنامه اجرایی و تعیین معیارهای موفقیت این برنامه انجام میشود. در این فاز، ابزارها و راهکارهای مدیریت دانش متناسب با اهداف کسبوکار شناسایی شده و مهمترین فاز پیادهسازی مدیریت دانش، طراحی است و زمان زیادی باید صرف جلسات و شناخت دقیق و برنامهریزی مناسب قبل از اجرای مدیریت دانش شود.